ELBİSTAN DEVLET HASTANESİ

AHMET FIRAT

ODYOLOJİ POLİKLİNİĞİ  SORUMLUSU

Odyometri polikliniğinde biri Ana Bina diğeri Kadın Doğum ve Çocuk Bölümünde olmak üzere toplam 2 personel görev yapmaktadır. Birim hafta içi 08.00 - 17.00 saatleri arasında hizmet vermektedir. Odiyometri polikliniğinde yapılan işitme testleri şunlardır;

·         Odyometri

·         Timpometri

·         Yenidoğan TOAE ve TABR Testleri

ODİYOMETRİ TEKNİKERİ:
Sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarının odyometri bölümünden mezun; endikasyonu belirlenmiş hastalara uzman hekim gözetiminde/denetiminde işitme bozukluğunun derecesini çeşitli testler yardımı ile saptayan kişidir.

ODYOMETRİ TEKNİKERİNİN GÖREVLERİ NELERDİR?

·         Hastaların klinik değerlendirilmesi amacıyla gerekli ekipmanı kullanarak, saf ses ve konuşma odyometrisi, ileri odyolojik tetkikler yapar ve bunların test sonuçları ile ilgili. İşitme kaybı, çeşidi, seviyesi ve hastanın kooperasyonu ile ilgili bilgileri test formuna kayıt eder.

·         Gerekli durumlarda ilgili uzman denetiminde; çocuk odyometrisi(0-6 yaş), vestibüler testler, otoakustik emisyon uygulamaları ve elektrofizyolojik testleri yapar.

·         Ülke düzeyinde, planlanan işitme taramalarında odyometrik testleri uygular ve kayıtlarını tutar.

·         Kullandığı ekipmanın bakım, onarım ve kalibrasyonunun yapılmasını sağlar.

·         Görevi il ilgili her türlü kaydı tutar.

·         Yapılacak işlemler hakkında, hastaya ve/veya hasta yakınına gerekli bilgiyi verir.

·         Mesleki gelişimleri takip etmek için eğitim amaçlı kurs, seminer, kongre gibi etkinliklere katılır.

·         Odyoloji ünitesindeki odyometri stajyerlerinin eğitimlerinde görev alır.

·         Yeni doğan işitme tarama ünitelerinde TOAE veTABR testlerinin yapımında görev alır.

ODYOMETRİ NEDİR?
Odyometreler, kalibre edilmiş saf ses üreten, konuşma ve çeşitli maskeleme sesleri çıkartan, bir uygulayıcı tarafından maniple edilen (mikrofonlu, kulaklıklı ve kemik yolu için vibratörlü) cihazlardır. Basit ve kompleks tipleri vardır.

Odyoloji Polikliniğine Nasil Müracat Edilir Ve Test Ne Kadar Sürede Yapilir?

·         KBB Polikiliniğine giriş yaptıran hasta muayene olur, Doktor gerekli gördüğü takdirde işitme test istemi yapılır ve odyoloji ünitesine hasta yönlendirilir.

·         Odyoloji ünitesine gelen hastanın kaydı yapılır, test anlatılır ve teste başlanır.

·         Test bittikten sonra test sonucu yazılır ve Doktora göstermek üzere hastaya verilir.

·         Test süresi hastanın teste kooperasyonuna bağlı olarak 15-30 dak. kadar sürebilir.

ODYOMETRİK MUAYENE NEDİR?

İşitmenin ölçülmesi ve işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesine odyometrik muayene denir. Bu ölçümlerde kullanılan cihazlara odyometre denir.

İşitme iki şekilde gerçekleşir;

1.      Hava yolu: Havada yayılan ses dalgalarının kulak kepçesi tarfından toplanarak dış kulak kanalına iletilmesi oradan da kulak zarı ve orta kulak yapılarına ve daha sonra iç kulağa iletilmesini sağlayan işitme yoludur.

2.      Kemik yolu: Ses dalgalarının kafatası kemiklerinin titreşimleri aracılığıyla direkt olarak iç kulağa iletilmesini sağlayan işitme yolu.

Normal işiten bir kulakta doğal iletişim yolu olan hava yolu ile işitme kemik yolu ile işitmeden daha iyidir

ODYOLOJİK İNCELEME YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Tonal Odyometri: 
Saf ses Eşik Odyometrisi: Saf sesler verilerek işitme eşiğini saptayan işitme testlerinin standart yöntemidir ("olmazsa olmaz bir test"). 
Eşik Üstü Testler: Duyma eşiği ile rahatsız olma eşiği arasındaki işitme alanını inceleyen testlerdir.

Konuşma Odyometrisi : 
İnsan sesinin uyaran olarak kullanarak odyometrik değerlendirme yapılmasına konuşma odyometrisi denir.

Yukardaki Testlerin Uygulanma Yöntemi
Test yapılan ortam sessiz olmalıdır. 
Ölçüm özel sessiz kabinlerde yapılması uygundur. 
Hava yolu ölçümü kulaklıklar kulak üzerine tam olarak yerleştirilerek yapılır. 
Kemik yolu olçümü yapılırken de kemik yolu vibratörü mastoid kemik üstüne (kulak kepçesinin arkasında kalan kemik çıkıntı) yerleştirilir. 
Saf ses eşik odyometrisi testine başlamadan önce hastaya değişik tonlarda sinyal sesleri duyacağı ve duyduğunda elindeki sinyal düğmesine basması söylenir. Ses uyaranlarından örnek vererek duyacağı ses ve elindeki sinyal düğmesine basma zamanı gösterilir. Testi yapan kişiyle testi yapılan kişi karşı karşıya oturmamalıdır. Ancak böylece hasta uygulayıcının el haraketlerini ve ölçüm cihazını göremez. Hastaya sesleri dinleyeceği ve bunların cok azının duyulabileceğine karşın bir çoğunun işitilmesinin güç olacağı söylenir. Hastanın cok dikkatli olması ve sesi duyduğu anda elindeki butona basması söylenir.

Hastaya Direktifler Şu Şekilde Verilebilir:
"Ben şu gördüğünüz kulaklıkları kulağınıza takacağım. Bunlardan bazı düdük ve ıslık sesleri işiteceksiniz;bazıları alçak tonda olacak. Her ses işittiğinizi düşündüğünüzde elinizdeki butona basın.Ses kesildiğinde elinizi butondan kaldırın.Hangi kulağınız daha iyi işitir? önce o kulağınız ölcülecek. Unutmayın bazı tonlar kolaylıkla işitilebilecek şekildedir. Fakat çoğunun işitilmesi güçtür. Onun için iyice dinlemelisiniz.Ses işittiğiniz zaman hatta işittiğinizi zannettiğiniz zaman butona basmalısınız." Bu şekilde elde edilen eşik değerler odyograma işaretlenir.
Odyometreler, işitme duyarlığının ölçülmesi amacıyla kullanılan elektronik cihazlardır. Bu cihazlar sayesinde saf sese ve konuşma seslerine duyarlılık ölçülebilir. 
Saf ses odyometrisi ton sesler verilerek işitme eşiğini saptamaya yarayan subjektif bir yöntemdir. Elde edilen grafiğe odyogram denir. Kullanılan odyometre aygıtlarında hava ve kemik yolu eşikleri birbirine çakışacak tarzda kalibre edilmiştir.

Konuşma Testi Uygulama
Saf ses ölçüm sonuçlarına göre hesaplanan hastanın rahat duyabileceği ses yüksekliğinde üç heceli kelimeler odyometre cihazının kulaklıkları vasıtasıyla hastanın kulağına okunur ve hastanın tekrar etmesi istenir, bu şekilde ses azaltılarak devam eder, hastanın en az ses şiddetinde duyabildiği seviye rahat konuşmayı alma eşiği olarak tespit edilir(SRT). Bu sonuca göre hesaplanan hastanın en rahat dinleme seviyesi belirlenir (MCL) iki heceli kelimeler okunarak hastanın tekrar edebildiği kelime sayısı yüzde olarak kaydedilir(% SD)Bu değer işitme cihazı uygulaması önemlidir.

Tarama Emisyonu 
Otoakustik emisyon cihazı (TEOAE) ses uyarısına karşı iç kulağın (kokleanın) oluşturduğu ses dalgalarını dış kulak kanalına yerleştirilen minyatür bir mikrofon ve buna bağlı mikrobilgisayar ile kaydeder. İşlevi bozulmuş kokleada emisyon alınamadığı için işitme taraması için tercih edilen bir yöntem olmuştur TEOAE cihazı ile yapılan taramalar ABR taramalarından daha hızlı olmasına rağmen dış kulak yolu ve orta kulakta sıvı veya kir bulunması halinde test etkilenir.

Emisyonun uygulanması
Otoakustik emisyon testi akustik olarak izolasyonu yapılmış ortamlarda uygulanması ideal olmasına rağmen tarama programında bu koşulları sağlamak mümkün değildir. Ortam gürültüsünün 50dB yi aşmadığı sessiz ortamlarda uygulanabilir. 
Doğumdan sonra dış kulak yolunda doğum sıvısı kalıntıları 24 saat içinde kendiliğinden temizlenir. Bu nedenle yenidoğanların taburcu edilmelerine yakın test edilmeleri uygun olur. Sadece kulak yolunda sıvı varlığına dayanarak bebeğin işitme testlerinden kalması olasılığını azaltmak amacıyla testin yapılması geciktirilir. Ancak anne ve bebek hastaneden çıkmadan önce en az iki kez bebek işitme testine tabi tutulması gerekebilir.
Karnı doyurulduktan yarım saat sonraki dönem seçilirse, bebeğin doğal uykusunda test edilmesi mümkün olur. Akustik probun bebeğin kulağına yerleştirilmesinden testin tamamlanmasına kadar geçen süre her bir kulak için en fazla 5 dakikadır. Uygulayıcının deneyimi arttıkça test süresi kısalmaktadır. 
Testin sonucu, geçti/kaldı şeklinde değerlendirilir. Bu test işitme kaybının derecesini göstermez sadece iç kulağın işlevini yansırtır. Bebeğin testi geçememesi işitme kaybının dışında başka nedenlere de bağlı olabilir (örneğin, dış kulak yolunun kulak kiri ile tıkanması veya kulak yolu anomalileri gibi). Tekrarlanan testlere rağmen bebeğin bir veya iki kulağının testi geçemediği durumlarda ikinci bir tarama testi olarak tarama işitsel uyarılmış beyinsapı testi (ABR testi) uygulanır.
İşitsel Beyin Sapı Cevabı (ABR) 
İşitsel beyin sapı cevabı (ABR) cihazı ses uyarısına karşı oluşan elektro ensefalografik(beyin dalgaları) dalgaları bebeğin başına yerleştirilen elektrodlarla kaydeder. ABR cihazı ile yapılan tarama sırasında bebeğin sakin veya uyku halinde olması gerekir. Orta ve dış kulak yolunda bulunan sıvı ve kalıntılardan etkilenmez. ABR işitme sinirinin ve beyin sapı işitme yolunun fonksiyonunu ölçer. 
İşitmeyi hasta hekim işbirliği gerektirmeksizin objektif olarak ölçen test yöntemidir. İşitsel Beyin Sapı Cevabı [Auditory brain stem response (ABR)]. ABR, hasta uyumu gerektirmediği için küçük çocuklarda, yaşlı bilinci kapalı ve zeka geriliği olan hastalarda rahatça kullanılabilir. İşitmeyi objektif olarak değerlendirme imkanı verir.
ABR, klinik uygulamalarda en çok işitme eşiklerinin tespitinde ve retrokohlear patolojilerin tanısında kullanılır. Potansiyel işitme kaybı yaratabilecek sistemik hastalıklarda işitme kaybı açısından bir erken tanı aracıolarak kullanılabilir.

TİMPOMMETRİ
Normal olarak zarın iki yüzünde basınç farkı yoktur. Bu yüzden zarın akustik direnci çok azdır. Dış kulak yolunda basınç değişikliği esnasında kulak zarı impedansının kaydı, kompliansın ölçümü yolu ile zarın iki yüzü arasındaki basınç farkını saptamaya yarar. Basınç farkı büyüdükçe kulak zarı impedansı artar. -300, +300 mmH2O arası basınçlardaki impedansın kaydı normal hareketlilikteki zar için zirve 0 hizasında bir eğri çizer. Bu nokta elastisitenin (yani kompliansın) en fazla, zar impedansının ise en az olduğu noktadır. Eğer zar bir skatris ile sertleşmiş ya da orta kulak eksudası ile temas halinde ise eğrinin zirvesi alçalır, eğer pars tensa'da atrofik bir skatris var ise (komplians artması) zirve yükselir.